HIV چيست؟
انسان ميتواند توسط فرد ديگري كه به HIV مبتلا است آلوده شود و او نيز ميتواند بقيه افراد را آلوده كند و بر اين اساس HIV منتشر ميشود.
به فردي كه به HIV آلوده است HIV) +HIV مثبت) اطلاق ميشود.
(سيستم ايمني، گروهي ازسلولها و ارگانها هستند كه بدن را در برابر ويروسها و عفونتها محفاظت ميكنند.)
چرا HIV خطرناك است ؟
اگر سيستم ايمني بدن به ويروسها حمله ميكند و آنها را ميكشد پس مشكل چيست ؟
ويروسهاي مختلف به سلولها و بافتهای مختلفي از بدن حمله ميكنند. برخي ويروسها به پوست، برخي به دستگاه تنفسی و … حمله ميكنند. چيزي كه HIV را اين چنين خطرناك كرده اين است كه HIV به خود سيستم ايمني حمله ميكند. سيستم ايمني، گروهي ازسلولها هستند كه بدن را در برابر انواع عفونتها محفاظت ميكند و بدون آنها٬ توانايي بدن براي مبارزه با نواع عفونتها تضعيف ميشود. لذا وقتی ويروس HIV وارد بدن فردی شود به تدريج قدرت دفاعی بدن وی ضعيف می شود و اين فرد در برابر انواع بيماريها و عفونتها حتی آنهايی که در حالت عادی بيماريزا نيستند آسيب پذير میگردد.
اين روند قابل رؤيت نيست و راهي وجود ندارد تا با نگاه كردن به افراد بگوئيم كه آيا به HIV مبتلا هستند يا خير٬ ولي آزمايش خون ميتواند پس از چند ماه از اولين تماس، ويروس را در خون آشكار كند.
افراد آلوده به HIV ممكن است سالها كاملاً سالم بمانند و حتي خودشان ندانند كه آلوده هستند.
اههاي مختلفي كه فرد ميتواند به HIV مبتلا گردد عبارتند از:
1 - رابطه جنسي بدون محافظت با فرد آلوده.
رابطه جنسي بدون كاندوم خطرناك است چراکه ويروسي كه در ترشحات جنسي فرد آلوده وجود دارد ميتواند بطور مستقيم به بدن شريك جنسياش منتقل گردد. اين موضوع در مورد تماس مقعدی(anal sex هم صادق است.)
(Oral sex)تماس جنسی دهانیخطر كمتري دارند ولي اگر يك شريك جنسي خونريزي لثه يا زخم باز هر چند كوچك در دهانش داشته باشد و كاندوم استفاده نشود HIV ميتواند منتقل شود
2 – تماس با خون فرد آلوده
اگر خون به ميزان كافي از فرد آلوده به بدن فرد غير آلوده وارد شود ميتواند ويروس را به او منتقل كند.
3- سرايت از مادر حامله آلوده به جنين در داخل رحم و يا از شیرمادر آلوده به كودك.
ويروس HIV از مادر آلوده به كودك ممكن است در دوران حاملگی، هنگام وضع حمل يا كمی بعد از زايمان انتقال يابد.
HIV ميتواند در شير پستان زن آلوده وجود داشته باشد و به نوزادش منتقل شود اما با وجود( داروهاي خاص)٬ شانس اين انتقال بسيار كاهش مييابد هر چند در بسياري از كشورهاي در حال پيشرفت و فقير، چنين داروهايي در دسترس نيست.
4 – استفاده از محصولات خوني آلوده
در گذشته بسياري از افراد از طريق انتقال خون و فرآوردههاي خوني آلوده٬ به HIV مبتلا ميشدند در حال حاضر در اكثر نقاط جهان خونهاي اهدايي، آزمايش ميشوند و خطري در اين زمينه وجود ندارد.
5 – داروهاي تزريقي
افرادي كه بصورت غير قانوني داروي تزريقي استفاده ميكنند نيز نسبت به عفونت HIV آسيب پذير هستند (مثل معتادان تزريقي، كه بصورت مخفيانه و غير قانوني عمل كرده و معمولاً سرنگي براي تزريق در دسترس ندارند و از سرنگ مشترك استفاده ميكنند.)
علائم بيماری چگونه ظاهر می شود؟
با کاهش قدرت سيستم دفاعی٬ به مرور زمان بدن آمادهٴ ابتلا به عفونتها و سرطانهايی می شود که به طور معمول در مردم عادی ديده نمی شوند ، اين بيماريها بصورت بيماريهاي ريوی ، اسهالهاي شديد و مزمن ، تبهای طولانی ، کاهش وزن ، اختلالات شخصيتی ، بيماريهاي مغزی و پوستی خود را نشان مي دهند که درنهايت منجر به مرگ فرد مبتلا خواهد شد.
:درصد فراوانی علایم اصلی مرحله حاد آلودگی اولیه با HIV در جدول زیر آورده شده است.
|
فراوانی
|
نشانه
|
80%
|
تب
|
51%
|
دانه های پوستی (راش)
|
37%
|
زخمهای دهان
|
54%
|
درد مفاصل
|
44%
|
التهاب گلو (فارنژیت)
|
54%
|
بی اشتهایی
|
32%
|
کاهش وزن بیشتر از 2.5 کیلوگرم
|
68%
|
کسالت و بی حالی
|
49%
|
دردهای عضلانی
|
46%
|
تب و راش پوستی
|
|
ايدز (HIV) از چه راههايی سرايت نمی کند؟
٭ اين عفونت از طريق تماسهاي معمول دست دادن ، بغل کردن و درآغوش گرفتن ٬ عطسه و سرفه ٬ تماس داشتن دراتوبوس و يا قطار و وسايط نقليه انتقال نمي يابد.
٭ HIV از طريق نيش حشرات و يا تماس با حيوانات منتقل نميشود. (از آنجا كه HIV در بدن حشرات قادر به زيست نمي باشد بنابراين بر اثر گزش حشرات مانند پشه ، فرد به عفونت HIV مبتلا نخواهد شد.)
٭ بر اثر پوشيدن لباس در فروشگاهها ، لمس دستگيره در پول و يا ديگر اشيائي كه افراد مبتلا بدان دست بزنند، عفونت HIV منتقل نمي گردد.
٭ استفاده شريكي از تلفن٬ وسايل حمام٬ توالتهای عمومی٬ نوشيدن آب از شير آب و يا شنا در استخري كه افراد مبتلا به نيز در آن شنا كرده اند نيز باعث مبتلا شدن فرد نمي گردد.
٭ تنفس هواي آلوده خون و غذاي آلوده نيز فرد را مبتلا نميسازد حتي به طور مشترك غذا خوردن، استفاده از لوازم آشپزخانه يكديگر وسايل آرايش و حتي مسواك نيز تاكنون موجب ابتلا افراد به عفونت HIV نگرديده است.
٭ تاكنون هيچ گزارشي مبني بر سرايت HIV از كودكان مبتلا به ديگر همكلاسان فرد بر اثر تماس هاي غير جنسي به دست نيامده است و حتي كارمنداني كه مبتلا به عفونت مزبور هستند با تماسهاي غير جنسي موجب ابتلا ديگر افراد نخواهندشد .
دسته داروهاي ضد رترو ويروس
4 گروه اصلي داروهاي ضد HIV وجود دارد كه هر دسته به روش مختلفي به HIV حمله ميكنند
1 - مهار كننده آنزيم (NRTLS) Nucleoside Reverse Transcriptase
HIV به آنزيم reverse Transcriptase براي تكثير خود نياز دارد و اين دسته دارويي، اين آنزيم را مهار ميكند و روند تكثير آنزيم را آهسته كرده و HIV قادر به آلوده كردن سلولها و تكثير خود نيست
2- (NNRTLS) Non – Nucleoside Reverse Transcriptase inhibtors
اين دسته داروها از سال 1997 تأئيد شدهاند و بطور كلي بعنوان non – nucleosides يا non – nukes شناخته ميشوند اين دسته دارويي بوسيله مداخله با Transcriptase ويروس، جلوي آلوده كردن سلولها بوسيلة HIV را ميگيرند داروهاي non- nucleosides تا حدودي متفاوت از nucleoside analogues عمل ميكنند و با روشي متفاوت به Reverse Transcriptase سلول متصل ميشوند
3 – مهار كنندة آنزيم پروتئاز (PI) (Protease inhibitors)
اين دسته دارويي اولين بار در سال 1995 تأييد شدند. protease تقريباً در هر سلول زندهاي وجود دارد پروتئاز يك آنزيم گوارشي است كه پروتئين را تجزيه ميكند و يكي از آنزيمهايي است كه HIV براي تكثيرش بكار ميبرد، پروتئاز در HIV به زنجيرة طويل و سالم آنزيمها و پروتئينها در سلولها حمله كرده و آنها را به قطعات كوچكتري تقسيم ميكند اين قطعات كوچك آلودة پروتئين و آنزيم به آلوده كردن سلولهاي جديد ادامه ميدهد. مهار كننده پروتئاز قبل از اينكه آنزيم پروتئاز شانسي براي تقسيم كردن پروتئينها و آنزيمها داشته باشد عمل مي كند.
در اين روش آنزيم مهار كننده پروتئاز، تكثير ويروس و در نتيجه آلوده كردن سلولهاي جديد را آهسته ميكند NRTIs و NNRTIS فقط بر روي سلولهايي كه جديداً آلوده شدهاند موثر است آنزيم مهار كنندة پروتئاز قادر است فرآيند تبديل ويروس نابالغ غير عفوني را به ويروس بالغ عفوني، آهسته كند. آنزيم مهار كننده بروتئاز در سلولهايي كه مدت طولاني است آلوده شدهاند اثر خود را از طريق آهسته كردن تكثير ويروس اعمال ميكند.
4 – مهار كننده ورود (Fusion or Entry inhibitors)
T-20 يك پروتئين است و بايد بصورت تزريقي مصرف شود و از طريق خوراكي نميتوان مصرف كرد چونكه در معده تجزيه ميشود.
در سطح HIV پروتئينهايي وجود دارد بنام gp 120 , gp41 كه بوسيلة آنها HIV به سلول متصل شده و وارد سلول ميگردد، با بلوك كردن يكي از اين پروتئينها، تكثير ويروس آهسته ميشود. بعنوان مثال T-20 كه Fusion inhibitor است و در شرف گرفتن تأئيديه است به پروتئين gp41 متصل ميگردد.
اين دسته دارويي درحال انجام مطالعات باليني در انگلستان و آمريكا ميباشد و در شرف گرفتن تأئيديه است.
اين دسته دارويي از سال 1987 در درمان HIV موجود است و بيشتر بعنوان Nucleosid analogues يا nukes شناخته ميشود.
دانستن روشهايي كه از آن طريق عفونت HIV انتقال نمي يابد، بسيار مناسب و سودمند خواهند بود زيرا موجب مي شود كه افراد نگرانيهاي بي مورد خود را در مورد ابتلا به عفونت HIVكنار بگذارند.
HIV مخفف ""Human Immunodeficiency Virus به معني "ويروس نقص ايمني انسان" ميباشد. ويروس ، يك ذره زنده خيلي كوچك است كه ميتواند تكثير و پخش شود اما براي زندگي نياز به موجود زندة ديگري دارد. وقتي ويروس، سلولي را آلوده كند شروع به تكثير در داخل آن سلول ميكند كه در نهايت منجر به آسيب آن سلول ميشود.
ادامه مطلب ...